çalakalem: civciv çıkarmak

Canım sıkkın, o halde blog!

.

Konumuz yumurtadan civciv çıkarmak.

.

Öncesi:

Güçlü tavuk güçlü yumurta, Güçlü yumurta güçlü civciv!

Döllenmiş her yumurtada civciv gelişimi olur. Olur da çıkar mı? Ya da çıksa da yaşar mı? Makinada ideal şartlarda civciv çıkarsanız bile anne zayıfsa gerisi boş. Kuluçkalık yumurta aldığınız tavuğun sağlıklı ve güçlü olması gerekiyor. Tavuklarınızı iyi besleyin. En az yüzde 18 protein oranını tutturmaya çalışın (minimum yüzde beş oranında mercimek takviyesi). Mümkünse böcek proteini olacak, bitkilerde bulunan amino asitler çıkım için gerekli proteinleri tam sağlamıyor. Soğuk havalarda kırık mısır verin (enerji verir). Soğuktan ve bilhassa rüzgârdan koruyun. Yumurta almadan bir ay önceden Omega’ca zengin gıdalarla besleyin. Bunlar ayçiçeği (ya da küspesi), aspir, yonca ya da balık unu olabilir. Ben yem karışımına aspir katıyorum.

Niyeyse kabuk ince olursa civciv daha kolay çıkar diye bir aldı var. Yanlış! Kabuk oluşumunda ideal magnezyum- kalsiyum ve fosfor oranı var. Biri yumurtanın hava almasını sağlıyor, diğeri dayanıklılık, diğeri de esneklik. Mermer tozu verip sadece kalsiyuma yüklenirseniz, aşırı kırılgan ancak hiç hava almayan ya da çok alan yumurta elde edersiniz, bu da çıkımı azaltır. Kırık midye kabuğu, deniz kenarından kumdan iri taşla besleyin. Ayda bir suyunu deniz yosunu ile takviye edin (sodyumu abartmayın). Sıvı ya da toz vitamin vermek yerine vitamince zengin gıdalarla besleyin. Amacımız yükleme yapmak değil, tavuğun gücünü arttırmak. O takviyeler vücutta kalmadan atılıp gidiyor.

Fiyatının yüksek olmasının başlıca nedeni bu. Marketlerde satılan yumurtaların yem maliyeti 1-3 lira arasındayken, organik yumurtanın yem maliyeti şu aralar 5-8 arasında. Kuluçkalık yumurtanın yem maliyeti en az 10-18 lira arasında olur.

İşin özü yumurta alacağınız tavukları şımartıyoruz :)

(İyi besleme konusunun ileri boyutu var. Ticari bir konu olduğu için girmiyoruz.)

Kuluçkalık yumurta >> yemeklik yumurta

İstisnai bir durum haricinde kuluçkalık yumurta raflarda satılan yumurtalardan çok daha güçlü ve besleyici olması hep ilk maddeden. Ancak ideal yemeklik yumurta ile kuluçkalık yumurta arasında önemli bir fark var. Tadı. Tükettiğimiz sebzelerin aksine yumurtanın tadının yoğun olmasını istemeyiz. Doyurucu olmasını isteriz, besleyici olsun isteriz ancak böyle buram buram, üzerinize çılbır dökülmüş gibi bir koku istemeyiz. Kuluçkalık yumurtanın tadına bakmıyoruz, önemli olan yumurtadan çıkan civcivin sağlığı ve gücü. O yüzden birçoğu maliyet düşük olsun diye damızlık hayvanları çiğ balık, gıda atığı, hatta sarımsaklı su gibi besleyici ancak kokulu gıdalarla besliyor. Bu da yumurtanın tadını bozuyor. Hani kimi etler kokar ya, onun gibi. Yumurta da kokuyor. Ayrıca bu durum gıda yönetmeliğine ve hijyen kurallarına da aykırı.

Buraya bir not. Yumurtaları kendimiz evde tükettiğimiz için bu yem-koku-hijyen kurallarına dikkat ediyorum. Gene de başkasından kuluçkalık yumurta alırsanız ve kokarsa şaşırmayın.

Genetik çeşitlilik önemli!

Bilhassa özel çeşitlerde genetik çeşitlilik pek yok. Birisi yurtdışından yumurta istemiş, bir şekilde yurda sokmuşlar, oradan tavuk çeşidini çoğaltmışlar. Ülkedeki bütün Marans’lar birbirinin kuzeni. Haliyle yumurtaların yarısı deforme çıkıyor. İlk çıkardığım Marans’ların yarısından fazlası basurdu. Çoğalttığım özel cinslerde iki kafalı, bacaksız, tüysüz, çıktığı gibi ölen (ciğeri yoktu herhalde) o kadar çok civciv oldu ki. O yüzden genetik çeşitlilik önemli. Aynı ana babadan çıkan tavuk-horozu çiftleştirmeyin. Hatta benim yaptığım gibi farklı çeşitleri birbirileriyle karıştırarak genetik çeşitliliği arttırabilirsiniz.

Hasta, zayıf, güçsüz civcivlerin, yalnızca özel bir çeşit diye, büyümesi için fazla çaba sarf etmeyin. Gidin öldürün demiyorum ancak özel bakıma muhtaç olmasın. Bunu gaddarlık olarak da görmeyin, tavuklar da kendi civcivleri arasında zayıf olan varsa eliyor. Yani öldürüyor (eziyor, gagalıyor, aç bırakıyor, itiyor).

Dörde Bir!

Yumurtadan civciv çıkması için yumurtanın döllenmiş olması gerekiyor. Açıkçası tavuklarınız güçlü ise, horozunuz da güçlüdür. Bir horoza kırk tavuk verin, kırkı da döllü yumurta verir. Ancak genel kural şu: dört tavuğa bir horoz düşmeli. Bazen horozun “favorisi” oluyor, bazen pek beğenmediği. Uzun lafın kısası kuluçkalık yumurta alırken bu arkadaşlara cinsel hayatta seçme şansı vermiyoruz.

Bizde kim kime nasıl isterse. Ortam çok karışık. Nadiren dölsüz yumurta oluyor.

.

Süreç:

Yumurta alımı!

Horoz şart.

İdeali ekim-kasım ayında civciv çıkarmak. Tavuklar yaz sonu tüy yeniler, bu dönemde yumurtlamaz. Yeni tüy oluşumu sırasında proteine ihtiyaç duyuyorlar, şayet iyi beslerseniz hızlıca yeni tüyleri çıkar ve kaldıkları yerden yumurtlamaya devam ederler. Bir – bir buçuk ay dinlendikleri için bu yeni çıkan yumurtalar (ilk iki-üç haftadan sonrası) en güçlü yumurtalar oluyor. Bu yumurtalardan alacağınız civcivler (kışın bakmanız şartıyla) çok sağlıklı ve hızı büyür. Kasım ayında yumurtadan çıkan tavuklar artık ağustos ayında tüy dökmez, mayıs haziran arası tüy değişimine girer. Bu şekilde ağustos ayında yumurtasız kalmazsınız.

Kışın kümesten yumurta toplarken hava sıcaklığına dikkat etmeli. Soğukta kalan yumurtalarda çıkım az oluyor. Hava sıcaklığı 10 dereceden yüksekse problem değil. Ancak 10 derecenin altına düşerse yumurtaları soğumadan toplayın derim. Aynı mantıkla, buzdolabına konan yumurtalardan çıkım alamazsınız. İçindeki embriyo ölüyor.

Tavukların yumurtlayacağı alan olmalı, tercihen folluklarda talaş olmalı. Folluklar kesinlikle temiz olmalı, dışkı ya da pislik bulunmamalı. Yumurtanın en üst katmanı – kütikula- ince bir film gibi dışarıdan gelen bakterilerin yumurtaya geçmesini engelliyor. Yumurta kirlendiğinde kütikula tabakası zarar görür, civciv yumurtanın içinde gelişirken ölür. Kirli yumurta = yumurta içinde ölen civciv. Bu arada bit/pire olmaması için talaşa biraz diyatom serpin.

Kaç günlük yumurta? Nasıl Saklamalı? Kargo??

Kuluçkaya koyacağınız yumurta 10 günden yaşlı olmamalı. İdeali en fazla beş günlük yumurtayı kullanmak. 10 günden sonra çıkım hızla azalır. 15 günlük yumurtaları boş yere koymayın, 30 yumurtada 1 çıkıyor. Özel bir durum ya da özel bir çeşitle uğraşmıyorsanız sınır 10 gün. Bir başka değişle yemeklik yumurtalar 20 gün, 30 gün olabiliyorken kuluçkalık yumurtada tazelik sınırı 10 gün.

Yumurtaları oda sıcaklığında, temizse yıkamadan, kirliyse yalnızca suyla yıkayıp kurulayıp, kenarda bekletiyoruz. Çıkıma etkisi olduğu için yumurtaları birbirine değmeden saklayın (karton viyolde mesela). Buzdolabına kesinlikle koymayın ve evdekileri yememeleri için sıkı sıkı tembihleyin. Nedendir bilmiyorum tohumdur, yumurtadır, kenarda boşta duruyorsa bizim ev ahalisi yiyor.

Kargo… Gelelim şu belalı konuya. Öncelikle yumurtalar sallanmadan, çalkalanmadan size ulaşmalı. O yüzden genelde ya sünger viyollerde ya da karton viyolde aralara sünger/gazete sıkıştırarak kargo edilir. Çalkalanan yumurtadan hayır beklemeyin. Size kargoyu gönderen elinden geleni yapsa bile kargoda paketlerle halı saha yaptığı için çıkım % 50’den fazla olursa şanslısınız demektir. Yani yumurtaların yarısı çıkmazsa kimseyi suçlamayın. Benim bu durumu kabullenmem de çok uzun zaman aldı ama malesef normali bu (Benim gönderdiğim paketlerde de uzak mesafelerde ve özensiz firmalarda çıkım % 50’ye kadar düşüyor. Normalde en az % 75. Durum bu.)

Kargoya yumurtayı koyarken sivri tarafı mı yukarıda yoksa tombul tarafı mı yukarıda olmalı muhabbeti denk gelebilirsiniz. Tombul tepede olacak. Ancak yukarıda dediğim gibi kargoda kimse pakete dikkat etmiyor. Siz sivri taraf aşağıda olacak diye özen gösterirken adam gidip üzerine basacak, çevirip çevirip size teslim edecek. Hiç şaşırmayın. Ben yarısında sivri tarafı yukarıda yarısında tombul tarafı yukarıda koymaya çalışıyorum, en azından yarısı avantajlı başlasın diye.

Kargodan gelen yumurtaları (10 günden tazeyse) 1 gün dinlendirip öyle koyun makinaya. İçindeki hava kabarcığı yerine otursun. Tavuğun altına koyacaksanız dinlendirmeye gerek yok, tavuk onu kendi organize ediyor.

Aşırı soğuk ve aşırı sıcak havalarda yumurta gönderimi olmaz. Yumurtalar içinde ölüyor.

.

İzleyeceğiniz iki süreç var, makinada civciv çıkarmak, gurk tavukla. Dikkat edeceklerinizi madde madde yazdım.

Önce Makina:

• Makine seçerken imkânınız dahilinde en büyük makinayı satın alın. Küçük makinalar içindeki sıcaklığı ve nemi iyi ayarlayamıyor. Tavsiyem en az 60 yumurtalık makine almanız. 12’lik, 16’lık kuluçka makinası alırsanız yumurtaların üçte biri çöp olacak. Yani 12 yumurta koyup, 5-6 civciv alırsanız gayet normal, 7-8 civciv alırsanız gayet iyi. Piyasada çok çeşit makine var, Cimuka en iyisi diye geçer. Bende Elif’in 60’lık makinası var, gayet de işimi görüyor.
• Hangi marka olursa olsun, siz gene de ekranlı bir sıcaklık ölçer koyun. Makinaların ayarı yanlış oluyor, boş yere ziyan olmasın. Sıcaklık ve nemi her zaman iki kere ölçün!
• Yumurtaların hepsini aynı gün koymak zorunda değilsiniz. İdeali tabii ki hepsini aynı anda başlatmak, ancak 5. Güne kadar yeni gelen yumurtaları araya sıkıştırabilirsiniz. Çıkım sırasında bu yumurtaların sonradan geldiğini unutmamanız, yani kapağı açık bırakmayın, yeterli.
• Yumurtanın içinde kalan su miktarı önemli. Çıkım makinası çok nemliyse, yumurtanın içindeki su buharlaşmaz ve civciv içeride boğulur. Marans gibi kimi çeşitler bu konuda fazla hassas. Bu yüzden kuru çıkım var, bir de normal çıkım. Kuru çıkımda nemi tavsiye edilenin altında tutuyoruz, %15’in altına düşmesine müsaade etmiyoruz. Düşerse su ekliyoruz. Kuru çıkım olsun, normal çıkım olsun, yumurta ağırlığının %11-13’ünü çıkım sırasında kaybetmeli (yani içindeki su buharlaşıp gitmeli).
• İdeal sıcaklık 37,5 derece ve nem de ilk 18 gün en çok %60, son 3-4 gün %65-70. Biraz daha sıcaksa daha hızlı çıkım oluyor. 40 derecenin üstünde civcivler ölmeye başlar. 35 derecenin altında gelişim saçmalıyor. Kuluçka makinasına – şiddetle tavsiye-  UPS ya da akü takın. Elektrik gitmesi halinde civcivlerin çoğu ölür. Gurk tavuk çıkıp dolaşıp geri geliyor, civcivlere bir şey olmaz, ancak kuluçka makinasındakiler ölür.
• İlk haftanın sonunda, tercihen onuncu günde yumurtaları ışık altında bakıyoruz (on beşinci güne kadar süreniz var). Civciv gelişimi başlamış yumurtaların bir tarafı koyulaşacak, damar gelişimi başlayacak. Kuvvetli bir şık kullanın derler ancak telefonun feneri de gayet makul (karanlık bir odadaysanız). Koyu renkli yumurtaların içini görmek zor, tereddütte kaldığınız yumurtaları geri koyun. Dölsüz olduğundan emin olduğunuz yumurtaları makinadan çıkartın, komposta atın (ya da gömün).
• Son hafta ve bilhassa son 3-4 gün kritik. Açmayın, sıcaklığa ve neme dikkat edin. Civciv çıkımı başladıktan sonra ilk bir ya da iki gün kesinlikle kapağı açmayın. Çıkacak olan civcivleri öldürürsünüz.
• Güçlü tavuk, güçlü yumurta, güçlü civciv demiştim. Şayet tavuk zayıfsa, iyi beslenmiyorsa çıkımda akla hayale gelmeyecek sıkıntılarla karşılaşırsınız. Kabuğunu kıramayan, boynu kırılan, ezilen, zayıf, nefes alamayan, tüysüz, yumurta zarının civcive yapıştığı, basurlu, hasta…. Tam olarak dipsiz kuyu. Tek tek incelemek yerine tavuklarınıza iyi bakın, iyi civciv alın. Başkasından yumurta aldınız ve civciv yumurtayı kırarak bodoslama ortama girmiyorsa (çıkımda ölürse vs) – bu sizin suçunuz değil!
• Çıkım başladıktan sonra hemen makinayı açmıyoruz. İlk iki gün içinde açmanız gerekirse süreniz 5-10 sn. Açtığınız gibi geri kapayın.
• Çıkımda zorlanan civcivlere yardımcı olabilirsiniz. Hele hele yumurtanın tanesine 100 lira verdikten sonra civcivin ölmesini göze almak istemiyor insan. Bu iş için kullanacağınız en kullanışlı alet uçlu kalem. Kırığı hafifçe genişletin, görünen zarın tamamını temizlemeye çalışın. Kalan zar kuruyacak ve civcivin çıkmasını zorlaştıracak. Kan gelirse – bir iki damladan fazla- daha ilerlemeyin, yumurtayı geri koyup bir iki saat sonra tekrar kontrol edin. Kabuğun son kısmı civcive bağlı, zorla çekip alırsanız civcivin içi çıkıyor. Bu yüzden kabuğun yarısı kadarı kalınca civcivi makinaya geri koyup bağın kurumasını bekliyoruz. Kuluçka makinasını ne kadar süre açık tuttuğunuz önemli, civcivi dışarı alıp hemen geri kapayın. Yumurtadan çıkmaya çalışan civcivi 1-3 dk dışarıda tutabilirsiniz (5 dk’yı sakın geçmeyin).
• Civcivler çıktıktan ve kuruduktan sonra anakucağı denen bir yere alıyoruz. Bu alan rüzgâr almayan, temiz, sıcaklığını ayarlayabildiğimiz bir çeşit kafes/akvaryum. Sıcaklığı kademeli olarak 37 dereceden düşürüyoruz. Piyasada satılan anakucakları da var, kendiniz de yapabilirsiniz. Benim anakucağı şöyle bozuk bir buzdolabını sırt ütü devirip, kapağına 3-5delik açtım. İçine bir adet ampul sarıktım, bir adet de ampulün açılıp kapanmasını ayarlayan termostat    https://www.robotus.net/w1209-sicaklik-kontrollu-termostat  . İçerisi soğuyunca ampulü açıyor, içerisi ısınıyor. Bir tane de saatle ışık veren ampul. Bu kadar (blogda ve instagram postlarında nasıl yaptığımı paylaştıydım).
• Çıkan civcivleri ilk 10-15 gün bol proteinli yem ile besliyoruz. Bu tavuğun ve horozun tüm hayatını etkiliyor, daha sağlıklı ve iri oluyorlar. Yem olarak Sadova markasının civciv yemini kullanıyorum, ancak içindeki protein miktarı yetersiz. Hayvansal proteini de eksik. Bunun için irmiği suda biraz şişiririp içine yumurta kırıp iyice pişiriyoruz. İlk hafta bu yem ile civcivleri mutlaka takviye edin ve gelecek yıllardaki gereksiz hastalıklar, ölümler ve zayıf hayvanlardan kendinizi kurtarın. Civcive yumurta vermek yamyamlık gibi geliyorsa bıldırcın yumurtası verebilirsiniz :)
• Ekonomik olarak anlamı olmayan birkaç alet/teknik var, makinayla civciv çıkarmak bunlardan biri (diğeri dal öğütmek). Şayet 1000’den fazla yumurtadan civciv çıkarmıyorsanız ekonomik olma şansı yok. O yüzden bu konuyu pek dert etmeyin. Makinadan çıkan civcivlere iyi bakın.
• Ekonomik değilse neden makina kullanıyoruz diye bir soru gelebilir aklınıza. Hastalık. Dışarıdan tavuk getirdiğinizde onunla birlikte onlarca hastalığı ve paraziti de getiriyorsunuz. “Mavi yumurtlayıcım olsun” diye getirdiğiniz tavukla birlikte bütün ahali transfer oluyor. Bunlardan en gıcığı tek hücreli bir parazit, diğeri de tavuk çiçeği. Biri tavukları yumurtadan keser, zırt pırt hasta eder. Diğeri de çiçek hastalığı işte. Büyük sıkıntı. En iyisi yumurtadan çıkarmak ve transferin önünü kesmek.

Gurk tavuk!:

• Öncelikle çeşit çeşit tavuk var. Her tavuk çeşidi yumurtaya yatar, gurk olur diye bir kural yok. Bilhassa süs tavukları ve fabrika tavukları bu işe hiç yeltenmiyor. En iyi gurk tavukları genelde en manyak, en saldırgan çeşitlerden gelir – mesela dövüşlerde kullanılan hint tavuğu. Bunun dışındaki çeşitlerde bir buçuk iki yaşından sonra gurka yatar. Benim favorim bantamlar. Altalarına en fazla 4 yumurta alsalar da çok iyi bakar, iyi de korur. Yem tüketimi de az, hint tavuğu gibi orta parmağınızı koparmaya ya da gözünüzü çıkarmaya çalışmaz.
• Kuluçka makinasından çıkan tavuk da gurk olur! Çeşidine bağlı, kimisi çok yatkın oluyor.
• Tavukların gurk olması, ya da bunu istemeleri, tamamıyla doğaya ne kadar yakın olduklarıyla alakalı. Serbest gezen tavuklar zırt pırt gurk olurken kümestekiler daha nadiren gurk olur. Bizim serbest gezen tavuklardan bir ekip 4’de dört yaptı bu sene. Bir tavuk gurk olursa, diğerlerinin gurk olmasını istemiyorsanız hemen ekipten ayırın. Yoksa onu gören gurk olacak, anne olmak isteyecek.
• Bir tavuğun gurk olduğunu ya da olacağını etrafta kabarık kabarık gezmesinden, follukta gereğinden fazla vakit geçirmesinden anlayabilirsiniz. 3-5 gün böyle dolaştıktan sonra kendine bir yer bulup oturuyor. Genelde ilk oturduktan birkaç gün sonra kalkıp tekrar oturuyorlar. Deneme yapıyor :) Oturduğundan emin değilseniz altına sahte yumurta koyun ve 4-5. Günden sonra sahte yumurtaları gerçekleriyle değiştirin.
• Gurk tavuklar yarı karanlık, suya yakın, sessiz sakin bir yer arar. Buldukları yerin hurda demirlerin altında, ayakkabılıkta olmasının bir önemi yok. Siz gene de sakin bir yere alın, sonra cayıp kalkmasın. Yumurtlama follukları bu iş için ideal olsa da diğer tavuklar tepesine çıkacağı için kesinlikle tavsiye değil.
• Gurk tavuklar da tavuk. Yani canlı. İyi bakın onlara. Maalesef gurk tavuk bir kere oturduğu yerden kalmaz diye yanlış bir algı var. Kalkar, yemek arar. Su içer. Hiçbir canlı 20-25 gün susuz yaşayamaz. Çok zorlanırsa transa giriyorlar ancak siz gene de düzenli olarak yem verin. Mısır kırığı (enerji için), aspir (protein için) verebilirsiniz. Elinizin altında hazır var ise siyah asker sineği larvası ya da un kurdu da verebilirsiniz. Güçlü tavuk, güçlü yumurta, güçlü civciv! Anneler de tavuk.
• Gurk tavuk çıkıma bir hafta kala yerinden kalkarsa bu genelde ya aç susuz kaldığı içindir ya da bitlendiği içindir. Bit ile mücadele konusunu önceki yazılarda paylaşmıştım (doğal yöntem olarak diyatom kullanabilirsiniz). Üzerine tuz serper gibi serpiyoruz. Bunun dışında tavuğun çeşidinden, kendisinden (kimileri pek bayılmıyor anne olmaya), rahatsız edildiği için (gürültü vb) ve çocuklardan kaynaklanıyor olabilir.
• Çıkıma bir hafta kalana kadar (en son 4 gün kritik) tavuğu hareket ettirip başka yere taşıyabilirsiniz. O son günlerde fazla dokunmayın.
• Çıkımdan sonra anneyi ve civcivleri korunaklı bir yere almanız tavsiye olur. Kediler civcivleri kapar, diğer tavuklar kıskançlıktan civcivleri hırpalar. Horozlar ezer. Korunaklı, kesinlikle rüzgar almayan (en az 3 tarafı ve üstü kapalı, geceleri tümden örtebileceğiniz bir alan olması gerekiyor. Civciv bakımı ve beslemesi kuluçkalıkla aynı (proteine yüklenin). Ayrıca tavuğa tekrar normal besinini vermeye başlayın, ağzında ezip yavrulara verecek.
• 6 haftadan büyük civcivleri anneden ayırabilirsiniz. Ben biraz daha uzun tutup yedinci-sekizinci haftada ayırıyorum. Ayırmazsanız anne civcivlere zarar verebilir. Anne bu süreçte güçten düşerse kümese geri döndüğünde canına okurlar, ölebilir. Bazen de çok agresif dönüyor horozu bile dövüyor. Siz iyi bakın da horoz yediği dayakla kalsın :)
• Gurk tavuğun avantajları: Maliyeti yok gibi. Daha az bakım (gene su ve yemini kontrol edin). Tavuk yalnızca civciv çıkarmıyor civcive tavuk olmayı da öğretiyor. Tavuğun doğasında bu var. Hayatta kalan civcivler daha sağlıklı ve -komik gelebilir ancak işin gerçeği bu- özgüvenli. Dezavantajları da hastalık döngüsünün devam etmesi ve çıkımdan sonra civcivlerin bir kısmının elenmesi. Resmen eleniyorlar, zayıf olan gidiyor, yavaş olan gidiyor.

.

Daha çok ayrıntısı vardır bu konunun. Kirpinin tüyolardan bu kadar. Saatler sabaha karşı beşi çeyrek geçiyor, yarın beni işler bekler. Sorunuz varsa, ekleme istiyorsanız lütfen instagramdan yazın :)

 .

Not: Tabii ki gurk tavuğu aç bırakıp altına iki yumurta atıp civciv çıkartabilirsiniz. Burada her çıkımda iyi sonuç almanız, hayvanların sağlıklı bir hayat süremesi için gerekli olanları çalakalem yazdım. Hobici işi diye alaya alan olacaktır, üreticiler hobicilerden daha hobici, yani daha titiz ve daha takıntılı. Yoksa biz de 80'lerin 90'ların çocuğuyuz, bilmem anlatabiliyor muyum.

Not 2: Çalakalem yazı 6 sayfa mı olur... Buraya kadar okuduysanız tebrikler :)